Ensúciate

¡Ensúciate!
Mete los pies en el lodo
pues no naciste limpio.
No naciste insípido;
no naciste inodoro.
Recuerda que aun cuando llegaste bañado
de aquel líquido que posaba en el interior de tu madre:
¡Tú lloraste! Pero no por el asco de estar “sucio”.
Lloraste de alegría; lloraste porque estabas vivo.
No hay motivo de repugnancia
hacia la tierra, hacia el agua, hacia el aire.
Todo eso es pulcro, todo es puro.
Claro que hay suciedad pero créeme,
la mayor parte, la más dañina es creada por la humanidad.
La basura, el cochambre, la guarrería: es de origen humano.
¡Ensúciate!
Ve y disfruta de la naturaleza
quizás no limpia, pero si perfecta, pero si armoniosa.
Unta en tus manos un poco de tierra
y acaríciala, purifícate con ella.
¡Ensúciate!
Anda descalzo; mete los pies a la arena;
pues de la arena fue hecho el hombre
según ciertas creencias:
¿Cómo enmugrecerte con el elemento de tu propia creación?
¡Ensúciate!
Marca tu piel con el lodo.
Libera tu ansiedad por estar siempre aseado
y únete con él, siéntete purificado.
Ximosokoui!
Xijkalaki moixi sokititla
Pampa axkana tineski tiyejtli,
Axkanaj tineski asesek,
Axkanaj tineski axtimijyotii.
Ximoyolui maski tiasiko timaltijtok ika ne atl tlen eltoya i’ijtiko monana;
¡ta tichokaj axkanaj pampa tikijiya “tisokiyoj”,
Tichokaj ika pakilistli; tichokaj pampa tiyoltok.
Axonkaj tlajki tlen axtijuelita
Ni tlaltipaj, ne atitlaj, ne ajakatipaj.
Nochi nompa tlen senkistok.
Kena onkaj sokiyojkayotl xijmati, tlen imiyaka,
tlen tlauel tekokolismaka nopa tlen kichijtokej ni maseualmej.
Ne tlasoli, ne tlasokiyojkayotl kiyolitij maseuali.
¡Ximosokoui!
Xiyaj uan xij’amati tlaltipaktli
Noueli axyejtli, ma kena mokualchijtoj, Kena tepaj,
Xijtlali se’achi tlali momako
Uan xij’alaxo, ximoyejtili ika ya.
¡Ximosokoui!
Xinejnemi tiixipepestik; xijtlaltoka moixi ipan ne xali;
Pampa tlen ne Xali mochijki ni tlakatl,
Kiijtouaj sekij tlaneltokili;
¿Kenemej timosokouis tlen ika yaya mischijtokej?
¡Ximosokoui!
Ximopolo sokitl mokuetlaxotipaj,
Xijmalakani tlen mistekipachoua tlaj nochipa timaltia,
uan ximosejkotili iuaya, ximomachili tiyejtli.
Traducción al Nahuatl por Beto Fong.